علم العروض بین الأصالة و الهُجنة

نویسندگان

محمد ابراهیم خلیفه شوشتری

چکیده

إنَّ الواقع التاریخی یشهد أنَّ علم العروض کعلم النحو ولید الحضـارة الإسلامیة، و أنَّ مبتکره هو الخلیل بن أحمد الفراهیدی، وأنه ألف فی هذا العلم کتاباً و قد ظهر هذا العلم علی یدیه متکاملاً، مما یدل علی عبقریته و نبوغه. لکنَّ الأسباب التالیة قد دعت بعض الباحثین المحدثین إلی التشکیک فی أصالة علم العروض: 1- أنَّ علم العروض ظهر علی ید الخلیل بن أحمد کاملاً دون أن یکون ظهوره خاضعاً لسنة التطور. 2- وجود نص لابن فارس یستفاد منه أنَّ علم العروض کان موجوداً قبل الخلیل بن أحمد. 3- وجود نص للبیرونی اُستفید منه أنَّ الخلیل بن أحمد قد قلد الهنود فی وضـعه لعلم العروض.   إنَّ هذه الأسباب ومثلها دفعت بعض المحدثین إلی أن یعتقد قسم منهم أنَّ علم العروض العربی مأخوذ من علم العروض السنسکریتی، و أن یعتقد قسم آخر منهم أنه مأخـوذ من الیونان، و أن یذهب قسم ثالث إلی أنه کان موجوداً عند العرب قبل الخلیل. تثبت اصالة علم العروض: 1- بمناقشة الآراء و النظریات المخالفة، و إثبات بطلانها؛ 2- إیراد الأدلة التاریخیة و العلمیة علی أصالة علم العروض؛ 3- بیان الغرض الذی توخاه الخلیل بن أحمد من ابتکار هذا العلم؛ 4- بیان حقیقة معنی کلمة (المتیر) الواردة فی نص الباقلانی.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نقد و رأی: التعددیة وجدلیة الأصالة والمعاصرة فی الفکر العربی

هناک جذور عریقة لتعددیة الفکر فی العالم العربی بما فیها العصر العباسی حیث تبلورت إرهاصاتها فی أفکار متضاربة و أحزاب وشخصیات تتصارع علی السلطة مستغلین الدیانة والقومیة، کما انجبت حیناً افکارا منیرة وحیناً آخر افکارا متکلسة واستمر هذا الحجاج الجدلی فی ابیستمة مدورة و متمحورة حول الذات و تضخم الأنا و رفض «الآخر» فی حلقة ضیقة و خطاب مغلق یدور فی نزاعات علی سلطة، و انتماءاتٍ دینیة وقومیة کما کانت تتبلو...

متن کامل

بنیاد بین المللی علم

بنیاد بین‌المللی علم که به عنوان یک سازمان غیردولتی در سال 1972 تأسیس شد تا از ظرفیت‌سازی علمی کشورهای در حال توسعه حمایت کند بودجه این بنیاد توسط بیش از 15 سازمان حامی در قالب کمک تأمین شده و تاکنون بیش از 5500 کمک بلاعوض پژوهشی اعطا، نموده است این بنیادبه پژوهشگران جوان حدود صد کشور جهان در آفریقا، آسیا، کشورهایحاشیه اقیانوس آرام، آمریکای لاتین و حوزه کارییب را مورد حمایت مادی و معنوی قرار می...

متن کامل

” التضمین “ من مصطلحات البلاغـ ة و العروض و النحو

هو مشترک קֵ لفظی קֵ و یکون موضوعاً لعدة معانی فی العلوم المختلفة و «التضمین»البحث فیه یطول لمن اراد ان یستوفی البحث حقه و الکلام فیه تتنازعه الحقیقة و المجاز،البلاغة و العروض و النحو و ... ام ا التضمین عند البلاغیین هو : » استعارة الشاعر کلاماًمن غیره و ادخاله فی شعره « و عند العروضیین هو » تعلق قافیة البیت الاول بالبیت الثانیو اکثرهم یعدونه من عیوب الشعر « و هو فی اصطلاح النحاة : » ان یؤدی فعل او...

متن کامل

” التضمین “ من مصطلحات البلاغـ ة و العروض و النحو

هو مشترک קֵ لفظی קֵ و یکون موضوعاً لعدة معانی فی العلوم المختلفة و «التضمین»البحث فیه یطول لمن اراد ان یستوفی البحث حقه و الکلام فیه تتنازعه الحقیقة و المجاز،البلاغة و العروض و النحو و ... ام ا التضمین عند البلاغیین هو : » استعارة الشاعر کلاماًمن غیره و ادخاله فی شعره « و عند العروضیین هو » تعلق قافیة البیت الاول بالبیت الثانیو اکثرهم یعدونه من عیوب الشعر « و هو فی اصطلاح النحاة : » ان یؤدی فعل او...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مجلة الجمعیة العلمیة الایرانیة للغة العربیة و آدابها

ISSN 23456361

دوره 5

شماره 12 2012

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023